NHO GIÁO, MỘT CỘI NGUỒN VĂN HÓA PHƯƠNG ĐÔNG TRONG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Hoàng Ngọc Vĩnh, Hoàng Trần Như Ngọc
Sinh ra và trưởng thành trong một gia đình nhà Nho yêu nước, ảnh hưởng của Nho giáo ở Hồ Chí Minh là tất nhiên, và Hồ Chí Minh chịu ảnh hưởng của Nho giáo rất sâu sắc. Đặc biệt là triết lý tu thân đề cao tu dưỡng đạo đức cá nhân: Đạo đức với mình thì phải nghiêm khắc; đạo đức với người thì phải khoan dung, độ lượng; đạo đức với công việc thì phải tận tâm, tận lực.
Nho giáo chứa đựng nhiều yếu tố duy tâm, lạc hậu, phản động như tư tưởng đẳng cấp, khinh lao động chân tay, khinh phụ nữ v.v.. là những điều bị Hồ Chí Minh phê phán, bác bỏ. Nhưng Nho giáo cũng có nhiều yếu tố tích cực như triết lý hành động, tư tưởng nhập thế, hành đạo giúp đời, lý tưởng về một xã hội bình trị. Đó là ước vọng về một xã hội an ninh, hòa mục, một thế giới đại đồng, triết lý nhân sinh, tu thân, dưỡng tính; đề cao văn hóa, lễ giáo, tạo ra truyền thống hiếu học. Đó là những điều mà Hồ Chí Minh đã lựa chọn, kế thừa, cải tạo cho phù hợp để phục vụ cách mạng.