Mối quan hệ Sa Huỳnh – Champa được nhận thức chủ yếu dựa vào các nghiên cứu so sánh di tích và di vật của hai nền văn hoá này, trong đó nghiên cứu so sánh đồ gốm được coi là quan trọng nhất. Trên cơ sở tiếp cận những kết quả nghiên cứu mà các nhà khảo cổ đã công bố, bài viết so sánh tổ hợp di vật gốm Sa Huỳnh - Champa, phân tích sự tiến triển về chất liệu, loại hình, kỹ thuật xử lý bề mặt, kỹ thuật nung của gốm Champa trong mối tương quan với đồ gốm Sa Huỳnh, phác họa những nét cơ bản về loại hình di tích và đặc trưng đồ gốm của hai nền văn hóa, so sánh sự tương đồng và khác biệt trên nhiều phương diện. Từ đó tìm hiểu sự kế thừa truyền thống từ văn hóa Sa Huỳnh và những yếu tố mới trong quá trình tổ chức sản xuất, kỹ thuật sản xuất đồ gốm của cư dân Champa trong những thế kỷ đầu Công nguyên.