Chế độ nô lệ của Rome đi đến sự phát triển đỉnh cao vào thế kỷ I, ảnh hưởng to lớn đến kinh tế, xã hội và có những biến chuyển sâu sắc theo điều kiện lịch sử. Tiếp theo, sự phát triển của Latifundia, những vấn đề về ruộng đất được tìm hiểu, nhìn nhận cho thấy phần nào sức phát triển của nền kinh tế Rome trên lĩnh vực nông nghiệp vào các thế kỷ II, III. Từ đó, chế độ lệ nông được thiết lập cho thấy sự biến đổi về mặt xã hội so với các thời kỳ trước đó. Đây cũng là điểm đặc biệt của nền sản xuất mang hình thái chiếm hữu nô lệ của Rome so với các nền văn minh đồng đại khác mà chúng tôi tập trung nghiên cứu trong bài viết này.