PHÓ SỨ LÊ QUÝ ĐÔN VỚI CHUYẾN HÀNH TRÌNH ĐI SỨ NĂM 1760 QUA VÙNG ĐẤT LẠNG SƠN
Đinh Quang Hải
Tỉnh Lạng Sơn có vị trí địa chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, quân sự và ngoại giao trong lịch sử Việt Nam. Dưới thời vua Lê Hiển Tông (1717 - 1786), vào năm 1760, Lê Quý Đôn được chọn làm Phó sứ, tước Dĩnh Thành bá, cùng với Trần Huy Mật, Trịnh Xuân Thụ đi sứ nhà Thanh. Thời kỳ này quan hệ giữa Đại Việt và nhà Thanh ổn định, Sứ đoàn đi lần này là đoàn tuế cống định kỳ theo lệ trong 6 năm 2 lần tuế cống, 1 lần nhập triều. Đoàn tuế cống đi qua Lạng Sơn, quan quân và nhân dân Lạng Sơn có nhiệm vụ chuẩn bị về mọi mặt cho Sứ đoàn. Quá trình chuẩn bị cũng như hành trình của đoàn tuế cống được Lê Quý Đôn ghi chép tỉ mỉ trong tác phẩm Bắc sứ thông lục. Cũng thông qua đó cho thấy toàn bộ công việc đi sứ và vị trí vai trò của vùng đất Lạng Sơn, nơi địa đầu biên giới phía Bắc Tổ quốc.