“TIẾN CỬ” QUAN LẠI DƯỚI TRIỀU VUA MINH MẠNG VÀ MỘT VÀI KINH NGHIỆM CHO CÔNG TÁC CÁN BỘ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Ngô Đức Lập, Nguyễn Thị Thanh Huyền
Đội ngũ quan lại hay cán bộ là một trong những yếu tố quan trọng có tính quyết định đến sự thịnh suy của mỗi triều đại hay nền hành chính của một quốc gia. Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong hai thập niên trị vì (1821-1840), vua Minh Mạng rất coi trọng công tác tuyển dụng, lựa chọn nhân tài vào bộ máy hành chính. Ông đã có nhiều phương thức để lựa chọn người tài ra giúp vua trị nước. Đó là, bên cạnh tiếp tục phát huy những thành quả từ hệ thống khoa cử của các triều đại trước là thông qua các kỳ thi, vua Minh Mạng đã có quy định cụ thể để trăm quan từ Kinh đô đến địa phương “tiến cử/bảo cử” người có tài đức, thanh liêm cho vua và triều đình xét chọn đảm đương chức vụ cao hơn. Lịch sử cho thấy, phương thức “tiến cử/bảo cử” đã góp phần rất lớn cho vua Minh Mạng xây dựng được bộ máy hành chính đầy đủ, chặt chẽ từ Kinh đô đến các địa phương. Chính sách dụng nhân nói chung và “tiến cử/bảo cử” nói riêng là một trong những yếu tố để vua Minh Mạng là vị vua có nhiều đóng góp cho triều Nguyễn và lịch sử - văn hoá dân tộc.
