Vương triều chúa Nguyễn, Tây Sơn và vua Nguyễn là những triều đại quân chủ cuối cùng, đóng kinh đô ở Huế, chi phối đến lịch sử Việt Nam cuối thời trung đại đến thời cận đại. Chính vì thế, nghiên cứu về các triều đại này trở thành thế mạnh của giới nghiên cứu ở Huế. Việc nhận thức lại một số vấn đề lịch sử thời Nguyễn đặt ra cho giới nghiên cứu ở vùng đất này không ít những cơ hội và thách thức để khẳng định vị thế của mình trong giới sử học nước nhà và quốc tế.

Bài viết đề cập một cách khái quát đến tình hình nghiên cứu lịch sử thời chúa Nguyễn và vua Nguyễn của giới sử học ở Huế, đi sâu vào những nhận thức và đánh giá mới về các thành tựu cũng như những hạn chế của các chúa Nguyễn và vương triều Nguyễn, rút ra một số vấn đề có tính gợi ý cho giới nghiên cứu nói chung, giới sử học nói riêng nhằm tiếp tục nghiên cứu mới về thời chúa Nguyễn và vua Nguyễn trong tương lai.